Τίτλος: Χ(ε)ίλια δίστιχα
Συγγραφέας: Δημήτρης Ε. Σολδάτος
Εκδότης: Βιβλιοπωλείον Τσιρίμπαση
(Ι. Μελά 134 Λευκάδα
Τ.Κ. 31 100 Τηλ. Fax: 26450 22329)
Διαστάσεις: 12x17
Σελίδες: 112
Τιμή: 11 €
ISBN: 978-960-99166-0-8
1000 δίστιχα
με θέμα τα χείλια
(σε χίλια αντίτυπα)
Περιέχεται cd
Απαγγελία: Δημήτρης Βερύκιος
Πρωτότυπη μουσική αντιμετώπιση:
Βαγγέλης Φάμπας
Πιάνο: Γιώργος Ψυχογιός
Διατίθεται στα κεντρικά βιβλιοπωλεία
και δισκοπωλεία της Αθήνας
και σ’ επιλεγμένα της υπόλοιπης Ελλάδας
Ιστοχώρος για το βιβλίο:
http://www.1000dis.blogspot.com/
Τα 1000 Δίστιχα στο youtube
Επιλογή 41/1000
Ένα ωραίο ποίημα
δεν πρέπει να έχει περισσότερους από δύο στίχους.
Όσκαρ Ουάιλντ
Για τα γραμμένα χείλια σου, τα χιλιoαγαπημένα,
αν γράψω χίλια δίστιχα, φιλί μού δίνεις ένα;
Για δύο δευτερόλεπτα να ᾽μπαινα στην ζωή σου:
να μ’ άναβαν τα χείλη σου, να μ’ έσβην’ η πνοή σου.
Χαμογελούν τα χείλη σου κι έχω στον ήλιο θέα,
σμίγουν ξανά, και η ζωή στ’ όνειρο ρίχνει αυλαία.
Αν δεν είχα τα μάτια μου να βλέπω την μορφή σου,
θα λάτρευα τα χείλη σου και μόνο απ’ την φωνή σου.
Όταν στο πλάι κοιμηθείς, τα χείλη σου ανοιγμένα
σαν παρενθέσεις (του φιλιού) που αφήνουν έξω εμένα.
Όλα τα χείλη που φιλώ ψυχραίνουν το φιλί μου
και δύο που δεν φίλησα φλογίζουν την ψυχή μου.
Απόψε η πανσέληνος βγήκε για να χιλιάσει
την μοναξιά που νιώθω εγώ για δυο χειλιών την χάση.
Χείλη, σαν στρείδι του βυθού, για κάντε μου την χάρη:
αν μου φυλάτε ένα φιλί, να ᾽ναι μαργαριτάρι.
Δεν ζητιανεύω, άπλωσα στα χείλη σου το χέρι
γιατί ένα σου χαμόγελο πήρα για πεφταστέρι.
Όλα τα χείλη ασπρόμαυρα τα βλέπω, και σε μια σου
φωτογραφία ασπρόμαυρη, έγχρωμα τα δικά σου.
Το κοκκινάδι άραγε τα χείλη σου να βάφει
ή βάφεται απ’ τα χείλη σου όταν τα υπογράφει;
Στην παπαρούνα δυο χειλιών δεν θέλω όποιο κι όποιο
φιλί να πιω, μα να γευτώ το πιο γλυκόπιοτο όπιο.
Στην παραλία λείων χειλιών, λίγη απαλή αλισάχνη
από μια θάλασσα φιλιά, γλυκιά σαν ζάχαρη άχνη.
Δεν επαιτώ τα χείλη σου, ούτε θα τ’ απαιτήσω.
Κι ένα φιλί δεν το πετώ, πετάω αν τ’ αποκτήσω.
Τα εικονίσματα φιλάς και σκίζεται η καρδιά μου,
που δεν φιλώ τα χείλη σου κι ας τα ’χω εικόνισμά μου.
Σε είδα στον παράδεισο μες στ’ όνειρο χθες βράδυ –
ποιος φίλησε τα χείλη σου και ξύπνησα στον Άδη;
Πυγολαμπίδες του φιλιού τα χείλη σου αντικρίζω,
να τα ᾽τριβες επάνω μου, όλος να φωσφορίζω.
Γόνδολα μοιάζει το φιλί σε δυο χειλιών κανάλι –
η Βενετία του έρωτα καλύτερη απ’ την άλλη.
Όταν τα χείλη σου μιλούν, τα χείλη μου σιωπούνε:
αν είναι ο έρωτας πολύς, λίγα τα λόγια που ’ναι.
Χιλιάδες χείλη φίλησα, μα τα ’χω λησμονήσει
και δυο θυμάμαι μοναχά, που δεν τα ’χω φιλήσει.
Καλύτερα τα χείλη σου να ᾽ταν φωτογραφία:
θα είχαν ένα αρνητικό και άρνηση καμία.
Το φιλικό το φίλημα, λύχνος χωρίς φυτίλι:
χίλια φιλιά στο μάγουλο, ένα φιλί στα χείλη.
Χίλια χιλιόμετρα μακριά πιο εύκολο να πάω
παρά χιλιοστό κοντά στα χείλια π’ αγαπάω.
Τα χείλη σου την μυγδαλιά θέλω να μιμηθούνε:
στου κόσμου αυτού την παγωνιά, πάντα ν’ ανθοβολούνε.
Εγώ για τα δυο χείλη σου μία ζωή δεν έχω,
παρά μισή μόνο καρδιά χίλιους καημούς ν’ αντέχω.
Αν πέσω μέσα στην φωτιά, μπορεί και να γλιτώσω,
μ’ αν δεν καώ στα χείλη σου, απ’ τον καημό θα λιώσω.
Σαν δω ψυχρά τα χείλη σου, ο πόθος με τυφλώνει –
ο ήλιος περισσότερο λάμπει πάνω στο χιόνι.
Μοιάζουν τα χείλη σου δροσιά σ’ ουράνιο περιβόλι,
γι’ αυτό και τόσο απαλή σαν σύννεφο είσαι όλη;
Στην Ρόδο ήταν τα χείλη σου σαν ρόδο ανοιγμένα,
στην Πάτμο ατμός, στην Κίμωλο με κιμωλία γραμμένα.
Στην Μήλο ήταν τα χείλη σου σαν μελωμένο μήλο,
τα δάγκωσε ο Απόλλωνας δειλά δειλά στην Δήλο.
Στην Έδεσσα τα χείλη σου στον πόθο ήταν δεμένα
κι ήταν στην Θάσο ατίθασα, στην Μάνη μανιασμένα.
Ήταν στ’ Αγρίνιο άγρια τα χείλη σου ποτάμια,
στο Θέρμο ήταν εν θερμώ και στην Λαμία σαν Λάμια.
Τα χείλη σου ήταν στο Τολό αμαρτωλό ταξίδι,
σαν μέλι στον Μελιγαλά, γάλα στο Γαλαξίδι.
Τα χείλη σου ήταν άρτια στην Άρτα σαν αλήθεια
κι έγιναν στην Παραμυθιά ωραία παραμύθια.
Δώσ’ μου τα χείλη σου να πιω μ’ οργή και τρυφεράδα
για να φιλήσω μια φορά στο στόμα την Ελλάδα.
Τι κρίμα, που τα χείλη σου δεν μου ᾽χες δώσει τότε…
Μακάρι εκείνο το «ποτέ» που είπες να ᾽ταν «πότε;».
Δυο χείλη ερωτ(ημα)τικά, μ’ έχουνε καταπλήξει –
για κοίτα πόσο ερωτικά στον πόθο βάζουν στίξη.
Τα χείλη της, Οβίδιε, ποιος θα μεταμορφώσει
σε ρόδο που την ευωδιά ενός φιλιού θα δώσει;
Βγήκε μια φλούδα φεγγαριού σαν έπεσε το δείλι –
ποιος ξεφλουδίζει το φιλί για να σου φάει τα χείλη;
Μέσα σε χίλια δίστιχα θαυμαστικό ούτ’ ένα,
χίλια μαζί θαυμαστικά δυο χείλη θαυμασμένα.
Η λέξη «χείλια» βρίσκεται σ’ όλα τα δίστιχά μου,
έστω για να ’ναι στο χαρτί χίλιες φορές δικά μου.
Χ(ε)ίλια δίστιχα
Πάγκαλον εστ’ επίγραμμα τό δίστιχον, ήν δέ παρέλθης
τούς τρείς, ραψωδείς, κουκ επίγραμμα λέγεις.
Το δίστιχο επίγραμμα, του κάλλους η ευλογία.
Τρεις στίχοι, επίγραμμα; Όχι δα – μάλλον, μια ραψωδία…
Παλατινή Ανθολογία, Κύριλλος, IX 369
(μετάφραση: Ι. Ν. Κυριαζής)
Όταν ο ποιητής της Παλατινής Ανθολογίας απέρριπτε τα τρίστιχα
ποιήματα χαρακτηρίζοντάς τα «ραψωδίες», σύστηνε, με μια ποιητική
υπερβολή, το «χρυσό κανόνα» του επιγραμματικού λόγου, τη «βασική
μονάδα» της ποιητικής λειτουργίας: το δίστιχο.
Με ιστορία πλούσια λοιπόν (βλ. Παλατινή Ανθολογία,
Κρητική λογοτεχνική σχολή, δημοτική ποίηση, μαντινάδες κτλ.)
το δίστιχο κατάφερε να επιβιώσει ως τις μέρες μας
χάρη στα ακαριαία και καίρια πλήγματα που κατάφερε
στο μυαλό του αναγνώστη-ακροατή του, στην περιεκτική του δυναμική,
στην ποιητική του αυτονομία, στο τέλειο κλειστό σύμπαν που περιείχε
μέσα στην απειροελάχιστή του φόρμα και αποκάλυπτε στον αποδέκτη του.
Με το βιβλίο του «1000 – ή χ(ε)ίλια – δίστιχα», ο Δημήτρης Σολδάτος
επιχειρεί μιαν αναμόχλευση αυτής της ποιητικής παράδοσης, σε μια
προσπάθεια συνέχειας αλλά και ρήξης μαζί της, θέτοντάς την στην
υπηρεσία της ανωτάτης αρχής του κόσμου: του Έρωτα.
Η πρώτη ερωτική Πύλη εισόδου στον Άλλον, τα χείλη, μετατρέπονται
σε πύλη εισόδου στο χώρο της δικής του ποίησης.
Τα χείλη μετασχηματίζονται στο νοητό άξονα γύρω από τον οποίον
γυρνούν τα πάντα. Ένας ολόκληρος κόσμος επιστρατεύεται για να
υπηρετήσει εκείνο που τον νοηματοδοτεί… Η θάλασσα, τα δέντρα,
η γη, ο ουρανός, τ’ άψυχα και τα έμψυχα, μα προπαντός ο άνθρωπος
με τα έργα τέχνης του, το σύμπαν όλο γίνεται το υλικό που χειρίζεται
ο ποιητής για να φτάσει στον ακατόρθωτο στόχο: να σαρκώσει με το
λόγο δυο χείλη, για να τα φιλήσει…
Η εξ-άντληση τόσων φυσικών και πνευματικών πόρων
και η μεταμόσχευσή τους στα "σπλάχνα" των διστίχων,
παρατείνει την ερωτική διέγερση
και διεγείρει την ποιητική φαντασία...
Αξιοσημείωτο είναι πως απ’ το εξώφυλλο του βιβλίου ακόμη,
φανερώνεται η τριπλή παιγνιώδης φύση του τίτλου:
Γιατί ο τίτλος λειτουργεί πολλαπλά, ως:
α) οπτικό ποίημα (τα τρία μηδενικά του αριθμού 1000 ως χείλια)
β) ακουστικό λογοπαίγνιο (χ(ε)ίλια δίστιχα)
γ) σύνθεση δύο αντιθέτων – συνύπαρξη του ποιητικού
μινιμαλισμού (δίστιχα) με τον ποσοτικό μαξιμαλισμό (χίλια).
Όσο κι αν το υλικό που συγκεντρώθηκε στο βιβλίο αυτό φαντάζει
άναρχο και χαώδες, ο προσεχτικός αναγνώστης θα μπορέσει
να διακρίνει ένα βασικό σκελετό, με πρόλογο,
επιμέρους θεματικές ενότητες κι επίλογο.
Η ανάγνωση του βιβλίου οδηγεί ασυναίσθητα τον υποψιασμένο
αναγνώστη στο εγχείρημα να «γράψει» κι εκείνος το δικό του δίστιχο
για τα χείλη…, να δοκιμάσει τη δική του "ποιητική", επηρεασμένος
από τη φαινομενική ευκολία των διστίχων του βιβλίου.
Και στο αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειάς του,
είναι που θα συναισθανθεί το δύσκολο εγχείρημα του
Δημήτρη Σολδάτου.
Γιατί τα «Χ(ε)ίλια δίστιχα», ένα ποσοτικό στοίχημα –
ποιητικός άθλος, δεν κερδίζεται διεκπεραιωτικά,
αλλά με υψηλό ποιητικό γούστο και απαράμιλλη καλαισθησία.
Ένα τυχαίο άνοιγμα του βιβλίου σε οποιαδήποτε σελίδα του
θα σας πείσει περί αυτού.
Το βιβλίο, έτσι μικρό και κομψό που είναι,
μα και σε συνάρτηση με το "λυτρωτικό" περιεχόμενό του,
αποκτά τα χαρακτηριστικά μιας κιβωτού του Έρωτα,
που διασώζει το νόημα του κόσμου ακόμη κι όταν εκείνος βουλιάζει…
Ιωάννης Ν. Κυριαζής
www.gianniskyriazis.blogspot.com
ΔΕΙΤΕ ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΑ:
Σοφία Κολοτούρου
"Τα δίστιχα μιας Χειλιάδας"
Εφημερίδα "Δρόμος της Αριστεράς"
http://e-dromos.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=1815:%CF%84%CE%B1-%CE%B4%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%87%CE%B1-%CE%BC%CE%B9%CE%B1%CF%82-%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82&Itemid=52
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου